Missie en visie van de RainbowAmbassadors

Ons doel

De RainbowAmbassadors willen de sociale aanvaarding van genderidentiteit en seksuele diversiteit van de LGBTQI+ senioren in de zorgsector en bij de ouderenbevolking bevorderen. Ze richten zich tot de ouderensector in het algemeen, en tot de koepels in de zorgsector, de seniorenraden, de verenigingen en de opleidingen in het bijzonder.

Het is belangrijk om een goed diversiteitsbeleid uit te werken en in de praktijk toe te passen op de verschillende niveaus. Dit kan ook een hefboom zijn voor een breder maatschappelijk diversiteitsbeleid in de seniorenzorg.

Vier criteria

De RainbowAmbassadors schuiven vier criteria naar voor. Daarop kunnen de zorgkoepels, de zorginstellingen en de opleidingen in de zorg hun diversiteitsbeleid baseren om te voldoen aan de specifieke behoeften van LGBTQI+ senioren:

  1. Respect en openheid
  2. Aandacht voor privacy
  3. Aangepaste omgang met seksuele diversiteit en genderdiversiteit
  4. Gelijke behandeling van partners

Vier pijlers

De RainbowAmbassadors werken op diverse deelgebieden en gaan voor een integrale aanpak.

1 . De senioren zelf staan centraal

LGBTQI+ senioren willen kunnen blijven leven zoals zij zelf verkiezen, met respect voor hun keuzes en in alle veiligheid. Ze hebben behoefte aan een omgeving waar aandacht is voor genderdiversiteit en seksuele diversiteit.

Uit onderzoek blijkt dat de LGBTQI+ senioren een groter risico lopen om in een sociaal isolement terecht te komen dan heteroseksuele ouderen. De generatie geboren voor of juist na de Tweede Wereldoorlog groeide op in een tijd dat homoseksualiteit nog een taboe was. Het werd als ziekte of misdaad bestempeld of afgewezen vanuit religieuze of culturele overtuigingen. Discriminatie en uitsluiting waren dikwijls hun deel.

Ook de jongere generatie ouderen loopt risico op sociaal isolement. Ouderdom gaat gepaard met fysieke beperkingen en een grotere afhankelijkheid van anderen. LGBTQI+ senioren hebben niet altijd een netwerk van familie of vrienden. Hoe gelijkgestemden ontmoeten als ze minder mobiel worden en de ontmoetingsmogelijkheden met de leeftijd verminderen.

De RainbowAmbassadors willen dat de zorgkoepels en zorginstellingen in hun diversiteitsbeleid aandacht geven aan de specifieke behoeften van LGBTQI+-ouderen.

2 . Zorgprofessionals

In de ouderenzorg en in de welzijnssector is er nog amper aandacht voor LGBTQI+ senioren.

De RainbowAmbassadors pleiten voor een adequaat aanbod en een zorgpakket op maat,  zorgvuldig afgestemd op diverse achtergronden, culturen, religies, gewoonten, gebruiken, identiteiten en voorkeuren.

Via aangepaste opleidingen kunnen professionals leren openstaan voor de specifieke behoeften van LGBTQI+ senioren. Ook op oudere leeftijd is het gewoon om lesbisch, homo, biseksueel of transgender te zijn. Ouderen moeten op latere leeftijd toch niet opnieuw de kast in? De RainbowAmbassadors kunnen voor een aangepaste vorming zorgen.

3 . Opleidingen in de zorgsector

Genderidentiteit en seksuele diversiteit moeten zeker aan bod komen in de opleidingen die met ouderenzorg te maken hebben. Aandacht hiervoor mag niet afhankelijkheid zijn van de persoonlijke bekommernis en goodwill van leerkrachten en directies. Voor de RainbowAmbassadors is het aanbod van vormingsactiviteiten voor opleidingen een prioritaire doelstelling.

4 . Een netwerk van RainbowAmbassadors

Een netwerk van RainbowAmbassadors biedt instellingen tools aan om een beleid op van maat van LGBTQI+ senioren uit te werken.

Dit netwerk is verspreid over gans het Belgische land. Wij werken vanuit de verschillende regio’s waar we verschillende kernen actief zijn.

Vier specifieke uitdagingen:


1 . Gezondheid bevorderen

  • Onderzoek wijst uit dat LGBTQI+ senioren meer roken en alcohol drinken dan gemiddeld, bijvoorbeeld om contact te leggen of als reactie op negatieve ervaringen rondom hun coming-out. Ook middelengebruik, eetstoornissen en een verstoord lichaamsbeeld komen voor.
  • Een groeiend deel van de oudere homomannen is hiv-positief. Zij behoren tot de eerste generatie die oud wordt met deze chronische ziekte. Er is nog weinig bekend over oud worden met hiv en de langetermijneffecten van hiv-remmers. Veel mensen die hiv kregen voor 1996 kampen met complexe aandoeningen waar in de medische en verplegende sector nog weinig kennis over bestaat. Het stigma blijft ook groot. De vooroordelen zijn springlevend: het is je ‘eigen schuld’ is als je hiv hebt. Veel ouderen houden het voor zich, en dat kan eenzaamheid verergeren.
  • Transgenders die een geslachtsaanpassende behandeling ondergaan, volgen een medisch traject waar een hormoonbehandeling, geslachtsoperaties en cosmetische operaties onderdeel van kunnen uitmaken. Als ze op jonge leeftijd van geslacht veranderen, zullen zij een groot deel van hun leven hormonen gebruiken. Ook kunnen ze op termijn te maken krijgen met effecten van de operaties. Onderzoek naar de gezondheid van oudere transgenders staat nog in de kinderschoenen, maar er zijn aanwijzingen dat medische problemen als incontinentie, leverproblemen en lymfe-oedeem voorkomen. Los van de lichamelijke effecten, is een transitie een emotioneel traject waarbij mensen hun werk en hun familie kunnen verliezen. Informele zorg door lotgenoten is hierbij van groot belang maar niet altijd voorhanden.

2 . Vraagverlegenheid wegnemen

  • Veel ouderen vinden het lastig om hulp te vragen en afhankelijk te worden van anderen. Er zijn echter duidelijke signalen dat LGBTQI+ senioren een extreme vraagverlegenheid kennen. Juist omdat ze in hun leven te maken hebben gekregen met weerstand en discriminatie, zijn ze gewend om onafhankelijk van anderen te leven. Niet voor niks is ‘trots’ (pride) een sleutelwoord. Veel LGBTQI+ seniors hebben gevochten voor hun vrijheid en onafhankelijkheid en willen die niet inleveren als ze ouder worden. Hun trots verhindert hen een beroep te doen op de mensen om hen heen.
  • Tegelijkertijd is er ook sprake van handelingsverlegenheid bij de mensen om hen heen: kennissen, buren, vrijwilligers en professionals weten dikwijls niet hoe te handelen, zijn bang dat ze iets verkeerds zeggen, laten zich afschrikken door die trotse houding of hebben vooroordelen over de levensstijl van LGBTQI+ senioren  waardoor ze geen hulp willen bieden.

3 . Eenzaamheid verminderen

Eenzaamheid komt veel voor in deze groep. Dat kan specifieke redenen hebben, bijvoorbeeld omdat sommige LGBTQI+ senioren met een geheim leven. Ze zijn niet open over hun gevoelens en relaties, en dat vergroot de afstand met de mensen om hen heen. Mensen met dezelfde levensstijl zijn minder vlot te bereiken, of kampen ook met ouderdomsverschijnselen.

4 . Vooroordelen uit de weg ruimen

Vooroordelen en onwetendheid zorgen voor uitsluiting, discriminatie, pesten en geweld. In woonwijken, buurthuizen en instellingen kan dat effect hebben op het welzijn en het sociaal isolement van LGBTQI+ senioren.

Scroll naar boven